Światowy dzień zapobiegania samobójstwom

10. września to międzynarodowy dzień zapobiegania samobójstwom. Poniżej kilka faktów, które mogą zmienić Twoje nastawienie do wagi tego problemu.

Na 1 zabójstwo w Polsce przypada aż 10 samobójstw – warto zweryfikować lęki i obawy o siebie oraz bliskich i potraktować zdrowie psychiczne poważnie.

• Według policji, liczba zamachów samobójczych zakończonych zgonem w roku 2016 wyniosła 5405 (na 9861 prób samobójczych).

• Większość dokonanych samobójstw w Polsce to powieszenia – 83% (na sposób popełniania samobójstw mają wpływ wzorce kulturalne oraz dostępność konkretnych metod).

• Większość prób samobójczych to zatrucia lekami i innymi substancjami.

• W Polsce współczynnik samobójstw męskich do kobiecych wynosi aż 6:1. Mężczyźni częściej wybierają poważniejsze i nieodwracalne drogi odbierania sobie życia.

• Typowa polska ofiara samobójstwa to „samotny mężczyzna, po 50 roku życia, po utracie pracy, z ograniczonym wykształceniem, mieszkający poza dużymi aglomeracjami, uzależniony od alkoholu”.

 

1. Struktura wiekowa osób w zamachach samobójczych zakończonych zgonem.

• Osoba która chce popełnić samobójstwo zwykle to komunikuje! Często spotyka się z bagatelizowaniem swoich objawów.

• Choroba i zaburzenia psychiczne są dużymi czynnikami ryzyka samobójstw.

2. Struktura osób w zamachach samobójczych zakończonych zgonem według przyczyny zamachu.

Zapytanie o myśli samobójcze nie zwiększa ryzyka popełnienia samobójstwa. Nie zapytać osoby z depresją lub innymi zaburzeniami psychicznymi o myśli samobójcze, to jakby nie zrobić EKG osobie ze świeżym bólem wieńcowym i dusznością.

Co zrobić z pacjentem z myślami samobójczymi? Dla lekarza POZ.

Przede wszystkim stworzyć w gabinecie taką atmosferę, żeby pytanie o myśli samobójcze padło. Pacjent z zaburzeniami psychicznymi często nie mówi o nich od początku wizyty – trzeba odwagi, żeby zacząć taki temat. Kiedy pacjent przychodzi z dziwnymi, niekonkretnymi objawami albo z takimi, które ciężko wytłumaczyć trzeba zapytać go o nastrój i ocenić jego stan psychiczny. Tendencja do realizacji myśli samobójczych w przeciągu dni lub godzin jest wskazaniem do skierowania pacjenta do szpitala, włącznie z wezwaniem do niego karetki. Konkretne zalecenia znajdziesz tutaj – esencja na stronie 21.

Jak pomóc sobie lub bliskiej osobie, która ma myśli samobójcze? Dla pacjenta.

Pomocy można szukać na kilka sposobów. Jeśli masz myśli samobójcze nie jest to z pewnością moment na: „pobieganie”, „wyjście do ludzi”, „sprawienie sobie przyjemności” czy „pozytywne myślenie”. To ważne dla zdrowia rzeczy, ale osobie która ma objawy zawału nie powiemy, żeby przestała palić, wzbogaciła dietę w warzywa czy pamiętała o 30 minutach umiarkowanego wysiłku dziennie. To nie jest moment na tego rodzaju środki i rady. Jeśli bliska osoba komunikuje Ci, że myśli o odebraniu sobie życia, wysłuchaj jej i spróbujcie razem opracować plan działania. Samo pocieszenie, czy „weź się w garść” nie wystarczy. Konkretne zalecenia, jak rozmawiać, o co pytać i co zrobić dalej znajdziesz tutaj.

Gdzie szukać pomocy?

• Lekarz rodzinny. Zaburzenia psychiczne dotyczą 1/4 populacji, więc nie obawiaj się porozmawiać o nich ze swoim lekarzem.
• Lekarz psychiatra. Nie daj sobie wmówić, że to „lekarz od wariatów” i „co ludzie powiedzą”. Do psychiatry można pójść bezpośrednio – bez skierowania do lekarza rodzinnego.
• Szpital psychiatryczny. Jeśli stan psychiczny jest bardzo zły nie można tracić czasu na chodzenie po przychodniach i specjalistach. W takim wypadku trzeba udać się prosto na izbę przyjęć szpitala psychiatrycznego.
• Psycholog. Psychoterapia odgrywa ogromną rolę w powrocie do zdrowia psychicznego i współpraca z psychologiem będzie w przyszłości potrzebna. Jeśli już jesteś pod opieką psychologa powiedz mu o pojawieniu się myśli samobójczych. Jeśli Twoje problemy dopiero się zaczęły i szukasz „pierwszej pomocy” zacznij raczej od lekarzy/szpitala, chyba że masz duży opór.

Źródła:

• Samobójstwo po polsku – rozmowa z lek. psych., prof. Bartosz Łoza.
• Dane GUS o samobójstwach z roku 2016. – wykresy i dane statystyczne.
• Poradnik o prewencji samobójstw w POZ.
• Kampania Zobacz Znikam – zapobieganie samobójstwom dzieci.